Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2010

Από την Ιστορία της Θράκης ( 1875 - 1925 ).

Εκδότης Ιερά Μητρόπολις Ξάνθης και Περιθεωρίου, Σχ. 20χ30, Σελ.160, Εικ.205, Χάρτες 5, Ξάνθη 2006.

Η έκδοση αφορά την ιστορική περίοδο κατά την οποία διαμορφώθηκε η σημερινή κατάτμηση της Θράκης ανάμεσα σε τρία εθνικά κράτη. Δίδεται έμφαση στην εγκατάλειψη της Ανατολικής Θράκης τον Οκτώβριο του 1922 και παρουσιάζονται μαρτυρίες προσφύγων και ανέκδοτες φωτογραφίες.
Η έκδοση συνόδευσε την ομώνυμη φωτογραφική έκθεση, με την οποία η Ιερά Μητρόπολις Ξάνθης και Περιθεωρίου συμμετείχε στις «Γιορτές της Παλιάς Πόλης» της Ξάνθης το 2006.

2 σχόλια:

  1. Ομιλία του συγγραφέα κατά την παρουσίαση του βιβλίου

    Η συγγραφή αυτού του βιβλίου ξεκινά πολύ πιο πριν: οι διηγήσεις του πατέρα μου και των θείων μου ήταν η αρχή του. Για χρόνια έψαχνα να βρω ίχνη των τόπων που οι δικοί μου αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν, κι εγώ κατόπιν είχα μυθοποιήσει. Το αποτέλεσμα των ερευνών μου ήταν η αποθησαύριση φωτογραφιών και μαρτυριών.
    Το βιβλίο είναι τρίπτυχο: αποτελείται από φωτογραφίες, μαρτυρίες και κείμενα.
    Οι φωτογραφίες εικονίζουν τόπους και γεγονότα. Έχουν τραβηχθεί σε στιγμές κρίσιμες και μεταβατικές. Αποθησαυρίσθηκαν μετά, τυλιγμένες σε κορδέλες, σε συρτάρια και μπαούλα για πολλά χρόνια. Άλλες, κολλήθηκαν σε χονδρό χαρτόνι για να διακοσμήσουν σαλόνια και καθιστικά. Οι φωτογραφίες παρέμειναν για δεκαετίες κρυμμένες σε ντουλάπια, ή αναρτημένες σε τοίχους σαλονιών. Κάποτε ο αμείλικτος χρόνος και ο δράκων της προόδου γκρεμίζουν τα σπίτια και εξαφανίζουν τους ενοίκους και τις μικρές ιστορίες τους. Τότε, οι φωτογραφίες χάνονται ή διασφαλίζονται από αυτούς που γνωρίζουν την αξία τους. Η οπτική εμπειρία και η οπτική αντίληψη έχουν μεγάλη σημασία στην παράδοσή μας.
    Οι φωτογραφίες του βιβλίου χρειάσθηκαν πολλά χρόνια για να μαζευτούν. Κάθε μιά έχει τη δική της ιστορία.
    Υπάρχουν δύο μοναδικές φωτογραφίες που εικονίζουν τον διαλυμένο ελληνικό στρατό να αποβιβάζεται τον Σεπτέμβριο του 1922 στη Ραιδεστό. Αυτές βρέθηκαν από έναν παλιατζή που καθάρισε ένα άδειο σπίτι στο Κουκάκι των Αθηνών. Ορισμένες από τις φωτογραφίες, που περιγράφουν τον αστικό πολιτισμό των Ρωμηών της Θράκης, εικονίζουν συγγενείς μου και φυλάχθηκαν προσεκτικά για 90 χρόνια. Υπάρχει μια μοναδική φωτογραφία, που εικονίζει την εφόρμηση του Αβέρωφ στη Ναυμαχία της Έλλης. Αυτή βρέθηκε τυλιγμένη με κόκκινη κορδέλα μαζί με άλλες ανάλογες στο Μοναστηράκι της Αθήνας. Η μοναδική φωτογραφία, που εικονίζει τα τάγματα εργασίας των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης, βρέθηκε σε παλαιοπωλείο της Κωνσταντινούπολης. Πολλές φωτογραφίες, από την εγκατάλειψη της Ανατολικής Θράκης τον Οκτώβριο του 1922, βρέθηκαν σε παλαιοπωλείο του Λονδίνου. Είναι σπανιότατες. Ανήκαν προφανώς σε κάποιους από τους παρατηρητές των Συμμάχων. Υπάρχουν δύο συγκινητικές φωτογραφίες, που εικονίζουν τη μαντολινάτα της Ραιδεστού. Η μία τραβήχθηκε κατά την απελευθέρωση της πόλης τον Ιούλιο του 1920 και η δεύτερη στο μέτωπο του Αφιόν το 1922. Αυτές μου παραδώθηκαν από συγγενή ενός των εικονιζομένων, που έπεσε εκεί μαχόμενος. Πολλές φωτογραφίες τραβήχθηκαν από μένα σε διάφορα ταξίδια ανά τη Θράκη, όπως αυτές που εικονίζουν τα σπίτια της Ανατολικής Θράκης, μεταξύ των οποίων και το σπίτι του παππού μου και σπίτια συγγενών μου.
    Οι μαρτυρίες και οι ανταποκρίσεις μαζεύτηκαν μέσα σε ένα διάστημα δεκάδων ετών. Πολλές προέρχονται από δυσεύρετες σήμερα εκδόσεις πρωταγωνιστών, ανταποκριτών ή προσφύγων που αισθάνθηκαν την ανάγκη να διαιωνίσουν τις εμπειρίες τους με ταπεινές εκδόσεις. Έτσι για παράδειγμα, η μαρτυρία του στρατηγού Αλέξανδρου Μαζαράκη-Αινιάνος, πάρθηκε από τις σπάνιες σήμερα αναμνήσεις του. Οι ανταποκρίσεις του νεαρού Έρνεστ Χέμινγκουαίη από την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης βρέθηκαν στη Βασιλική Βιβλιοθήκη του Λονδίνου. Η από αέρος ανταπόκριση της εκκένωσης της Θράκης βρέθηκε στο Μουσείο Τύπου στο Παρίσι.
    Τα κείμενα γράφτηκαν κατά καιρούς και περιλαμβάνουν προσωπικές απόψεις και γνώμες. Είμαι ικανοποιημένος γιατί πολλοί έκριναν ότι τα κείμενα αυτά υπερβαίνουν τα προσωπικά πλαίσια.
    Η φροντίδα του βιβλίου έγινε από μένα και ο σχεδιασμός του είναι πρωτότυπος. Πιστεύω ότι το βιβλίο ως ουσιώδες στοιχείο της οπτικής γνώσης πρέπει να είναι και ένα αισθητικό αντικείμενο. Η εκτύπωση έγινε, ως ώφειλε, στη Θράκη, στο τυπογραφείο "Επικοινωνία" της Κομοτηνής. Η ενθάρρυνση για το όλο έργο της έκθεσης και της έκδοσης ξεκίνησαν από τη Μητρόπολη Ξάνθης και Περιθεωρίου. Την ευχαριστώ για τον ενθουσιασμό που μετέφερε και σε μένα. Ενθουσιασμό, που δεν είναι μόνο ετυμολογικά, αλλά και κυριολεκτικά ένθεος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή